Het is zaterdagavond. Na ruim een halfjaar van semi-retraite uit de evenementen ben ik door D-Block & S-te-Fan uitgenodigd om bij hun twintigjarig jubileum onze samenwerking Symphony of Life samen uit te voeren. Een ‘randklusje’: uit solidariteit en respect laat je even je gezicht zien op het podium. Maar het was in Haaren, voor mij een flink stuk rijden. En daarnevens was het overdag. Gezien ik toch de hele middag en avond van huis zou zijn kon ik net zo goed wat eerder vertrekken. Dan kan ik nog iets meekrijgen van wat de bazen ervan gebakken hebben; het moment op het podium zou pas ergens aan het einde van de avond zijn.
LEES OOK: Deepack na 35 Years of Madness: “Stoppen is geen optie”
Nu, ik die kant op. Even rondgelopen. Leuke mensen ontmoet. De sfeer wat geproefd. Het is voor mij nog steeds lastig om zonder zonnebril of dergelijke camouflage door het publiek te lopen, maar iedereen was zo gezellig dat ik de (overigens altijd zeer gewaardeerde) foto-onderbrekingen voor lief nam. Ik liep wat vrijblijvend rond en kwam niet geheel van werkmodus in partymodus, tot ik muzikaal tot de orde werd geroepen. Frontliner draaide, een welkome verrassing. Een bonte verzameling oude en nieuwe platen kwam voorbij. Maar toen hoorde ik iets wat ik aanvankelijk niet geloofde. Adrenaline begon te stromen. Mijn bekertje cola zero kletterde bijna op de grond.
Is dat – is dat dé screech van Headhunterz – Reloaded Part 2? Hiér?
Even wat context voor we verdergaan: hoewel mijn geboortejaar 2000 is heb ik de classics-periode vanaf 2010 heel bewust meegemaakt. Ik kon uiteraard nog geen evenementen bezoeken, maar leefde op het internet van harte mee met wat er allemaal gebeurde. Aftermovies, cd’s en dvd’s werden trouw via The Pirate Bay (ssst…) binnen gehengeld. Tot verbijstering van mijn klasgenoten liep ik de avondvierdaagse in groep 7 in mijn eentje, een BlackBerry volgeladen met een eindeloze stroom Scantraxx en Fusion-releases in de hand. Ook mijn favoriet, Reloaded Part 2 stond op die telefoon. Ik denk dat er vandaag de dag nòg klasgenoten zijn die die screech zouden herkennen, gezien ik de desbetreffende track op repeat afspeelde, oortjes nog niet in omloop waren en ik mijn Beats By Dr. Dre te kostbaar achtte om tijdens deze (met regen overladen) trektocht mee te nemen. De juf vond me denk ik te zielig om in te grijpen.
“Ik was weer tien jaar oud, onbezorgd, de avondvierdaagse lopend.”
Welnu, terug naar die zaterdagavond. Ik sta daar dus, met mijn colaatje vooraan bij Frontliner, gegrepen door een buitenaards gevoel. Ik was weer tien jaar oud, onbezorgd, de avondvierdaagse lopend, en al mijn zorgen verdwenen als sneeuw voor de zon. Het was nostalgie – één van de meest verslavende gevoelens die de menselijke conditie voortbrengt. Na de screech kwam de Schindler’s List-achtige break, met die speech, oh, die speech… Ik had hem in jaren niet gehoord. In the deepest of night, few stood against many. Snare build, opbouw van anticipatie in de zaal. SCANTRAXX RELOADED! De melodie komt, en de mensen maken zich gereed om eensgezind die laatste zin uit te krijsen: Roll around, hit the kick, this is how we do it!
En daar stond ik dan, de koele kikker die normaal gesproken niet verder komt dan wat fistpumpen, te dansen en te springen alsof mijn leven ervan af hing. Ik hoop dat niemand het heeft gefilmd. De oorspronkelijke reden waarom ik daar überhaupt was, het Symphony of Life-moment, was geweldig, maar verbleekte toch bij wat ik tijdens die set van Frontliner ervoer. En Symphony of Life is veruit mijn favoriete plaat van mezelf. Aan het moment lag het ook niet, dat was magisch. Voldaan maar geschokt stapte ik die avond de auto in. Alsof ik voor het eerst een meisje heb gezoend. Wat is er aan de hand?
“Nostalgie is één van de meest verslavende gevoelens die de menselijke conditie voortbrengt”
Kennelijk ben ik niet de eerste persoon met dit gevoel geweest. Classics-evenementen schieten tegenwoordig als paddenstoelen uit de grond. Sinds de start van pionier-event Vroeger Was Alles Beter in 2017 zijn ze van Maaspoort (2017) naar Autotron (2021) naar de Brabanthallen (2024) gepromoveerd. Met de geplande terugkeer van Project One in 2026 en de aankomende classics-editie van Supremacy gaan de grote namen en organisatoren met deze trend mee. Artiesten van de nieuwe lichting verwerken meer classics in hun sets dan ooit. Afgelopen week zag ik een video waarin Sub Zero Project Rock Civilization draaide en een jong publiek meeschreeuwde alsof het Our Church was.
En ja, ook jochies (mag ik dat als 25-jarige zeggen?) van achttien. Achttien, dus geboren in 2007, het releasejaar van Rock Civilization. Er is dus sprake van zogenaamde intergenerationele transmissie: tracks blijven niet liggen, maar worden van generatie op generatie doorgegeven. Zo hebben de meeste nieuwe hardstylefans wel een basisvocabulaire van classics en zingen ze als het moet tussen het kickrollen Live The Moment en Phases (TBY Romantic Mix) moeiteloos mee.
“Nu bemerk ik tot mijn schrik dat ik oud word”
Zonder te vallen in een uitgebreide filosofische verhandeling, wil ik dit toch even vanuit de tijdsgeest duiden. Toen ik opkwam in 2018-2019 waren de classics-liefhebbers namelijk in beginsel een groep met mos begroeide Hardtraxx-veteranen die niet zozeer zuchtten onder een gebrek aan creativiteit in de scene, maar eerder zelf inmiddels de dertig gepasseerd waren en terug wilden naar een tijd waarin het lichaam nog meewerkte en de katers zich niet uitstrekten tot in de werkweek. Minder actieve beleving betekent ook minder identificatie en dus meer kritiek op de zaken. Dat is de reden waarom wij het bijvoorbeeld zo moeilijk vinden kritiek te hebben op ons eigen handelen, maar om de haverklap ervaren politici voor ‘landverrader’ uit kunnen maken zonder een knagend geweten.
Maar net als in de politiek, die het laagste vertrouwen ooit geniet, is er in onze scene iets wezenlijk veranderd na de coronacrisis. Er heeft een breuk met het verleden plaatsgevonden. In 2019 kon ik mijn dieselauto vullen bij mijn lokale pomp voor tussen de 60 en de 80 euro. Nu ben ik het dubbele kwijt. In 2019 kon ik prima meekomen met de muziek die op evenementen gedraaid werd. Er was continuïteit. Nu bemerk ik tot mijn schrik dat ik oud word – weliswaar ben ik ‘nog maar’ 25, maar kan ik me over het algemeen niet meer vinden in de heersende smaak. En het gaat me allemaal wat te snel.
“De eerste reflex is om te zeggen dat het allemaal kut is”
De eerste reflex is om te zeggen dat het allemaal kut is, en me te scharen bij de Hardtraxx-veteranen en andere dinosauriërs. De tweede reflex is om mezelf te betichten van ouderdom en mijn onderbuikgevoel te onderdrukken. Het zal wel aan mij liggen. Maar na een verdere reflectie en het empirisch bewijs van de classics-evenementenheksenkring, kom ik niet onder de eerder genoemde breuk met het verleden uit.
En hier zal ik de lezer even bevindelijk vragen in zijn of haar hart te kijken. Is de muziek uit de zogenaamde classics-era niet daadwerkelijk rijker in gevoel en kwaliteit? Is de nieuwe lichting artiesten, waar ik mezelf onder schaar, niet op zoek naar andere zaken dan waar de classics-lichting naar op zoek was? Of zijn we zo verblind door verslavende nostalgie dat we ons dat maar inbeelden?
Want wat ik voelde, daar op die zaterdagavond bij DBSTF, dat was echt. En dat gevoel wat duizenden fans hebben bij een VWAB, dat is ook echt. Daarnevens gaan de tickets gaan als warme broodjes over de toonbank. Die breuk met het verleden, is dat niet echt gebeurd? Het zijn vragen die ik mezelf stel, als ik mijn Release Radar op Spotify beluister. Geloven we nog dat we vooruitgaan in deze scene, of zijn we slechts stagnatie aan het remmen? Of hoort dit bij volwassen worden? Want op een dag krijg je door dat de keerzijde van proactief leven, het passieve gestadig sterven is. Ikzelf was 24 toen ik dit opmerkte.
“Wat verloren is komt nooit meer terug”
Nostalgie is van alle tijden, maar leeft somtijds op als er collectief beleefd wordt door één generatie, dat men iets is kwijtgeraakt, wat niet meer terug kan komen. Dat is zo met kunststromingen, maar ook met de jeugd. Die sound komt nooit meer op dezelfde manier terug. Je jeugd ook niet. Wat ik daar bij DBSTF voelde, was als het opmerken van een eerste grijze haar. Die eerste keer dat je door je rug gaat. Of die eerste keer dat een evenement je de kater niet waard is geweest. Dan slaak je een diepe zucht, en kom je tot de pijnlijke conclusie: wat verloren is, komt nooit meer terug. En het wordt eerder erger dan beter. Het ergste moet nog komen.
“We gotta remember why we fell in love with house music”
Hier zou nu ergens een conclusie moeten komen, een hoopvol ochtendgloren, een roep om een scenewijde renaissance geïnspireerd door de huidige classics-gekte. Een roep om deze snakkingen naar het verleden in de doorgaande stroom der scene op te nemen, en weer met frisse moed naar de toekomst te kijken. Maar in alle eerlijkheid ben ik bang dat dat niet gaat gebeuren. Want op een dag, over tien of twintig of dertig jaar, herleest iemand wellicht dit stukje tekst en denkt hij of zij: “Tjonge, was het nog maar 2025. Toen we net de verrijkingen van AI begonnen te bemerken in onze prachtige scene, en we in een gouden eeuw van kloenk en krach zaten.” Vroeger Was Alles Beter doet dan wellicht een doorstart met als main act een inmiddels grijsharig en kromlopend Dual Damage, opgevolgd door Rooler met rollator, en afgesloten door Sefa die ze tussen het preken en orgelspelen door toch konden strikken voor een uurtje This Was Sefa. Dan zijn daar ook weer twee lichtingen: als je in 2035 Music Made Addict of Scrap Attack wilt horen, moet je naar een classics van classics-evenement.
Het wordt verwarrend en zwaarmoedig. Maar toch sluit ik hoopvol af: muziek is muziek, en kunst is kunst. Dat blijft zo, in elke periode. Als de kern, dat is, de waardering voor vakmanschap en het samen maken, beleven en herbeleven van onvergetelijke ervaringen, maar in stand blijft. Of, zoals Wildstylez het verwoordde in Back 2 Basics (2011!): “We gotta remember why we fell in love with house music. We gotta get back to the basics.” In lijn met die oproep zing ik nu, in harmonie met het classics-koor: de cirkel is rond, keert terug tot de basis.
Sefa
